W dniach 12-16. 10. 2011 roku odbyła się kolejna wizyta robocza - tym razem gościliśmy w Liceo Scientifico Statale Gugliermo Marconi w Carrarze we Włoszech. Naszą szkołę reprezentowało 6 uczniów: z klasy 1 La - Kinga Sitkowska, Sylwia Romak, Andżelika Szyjkowka i Janek Paprzycki oraz z klasy 2 Lb - Asia Błaszkiewicz i Marta Bruzdewicz. W spotkaniu wzięli również udział: p. Anna Puchałka – nauczyciel biologii, Piotr Wiśniewski – nauczyciel geografii i Małgorzata Garkowska – koordynator projektu. Spotkanie było podsumowaniem kolejnego etapu projektu tym razem dotyczącego segregacji śmieci i recyclingu. Celem była:
1. Wymiana dotychczas opracowanych materiałów (prezentacji/filmów),
2. Przybliżenie informacji na temat energii geotermalnej,
3. Praca nad quizem dotyczącym energii, wody i recyclingu,
4. Wizyta w miejscach o szczególnym znaczeniu dla regionu wpisanych na listę UNESCO,
5. Dalsze planowanie pracy i terminów, zredagowanie krótkiego raportu, obejmującego obecne i przyszłe dokonania oraz krótką ewaluację dotychczasowych działań.
Wtorek 12 października był dla nas dniem podróży. Już na lotnisku w Mediolanie spotkaliśmy naszych partnerów z Grecji i w dalszą podróż udaliśmy się razem. Po dotarciu do Carrary na stacji czekali na nas uczniowie, rodzice i nauczyciele. Po krótkim przywitaniu Asia, Marta, Kinga, Andżelika, Sylwia i Janek udali się do mieszkań swoich włoskich kolegów. W środę rano wszyscy spotkaliśmy się w szkole, gdzie przywitali nas nauczyciele i pani dyrektor Liceo Scientifico Statale Gugliermo Marconi. Przy wejściu pojawiły się flagi krajów partnerskich. Uczniowie zwiedzili szkołę z włoskimi kolegami, zaś nauczycieli oprowadził koordynator włoski przybliżając specyfikę szkoły.
Kolejnym punktem spotkania było podsumowanie pracy nad częścią projektu dotyczącą segregacji śmieci i recyclingu. Uczniowie z poszczególnych krajów przedstawili swoje prezentacje i filmy, przybliżyli informacje na temat segregacji śmieci w swoich miastach i państwach, opowiadali o tym co robili, aby promować bardziej ekologiczny tryb życia. Wszystkie prezentacje i filmy były bardzo ciekawe i ukazywały niezwykłą kreatywność i pomysłowość uczniów. My przedstawiliśmy dwie prezentacje: Sorting rubbish out makes better future i Waste disposal oraz film Summer memorise, barbeque and recycling.
Po południu mieliśmy okazję zwiedzić Pizę. Główny deptak koło katedry jak zawsze był pełen turystów. Plac - Piazza del Duomo, zwany też Piazza dei Miracoli - plac cudów jest wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest też główną atrakcją Pizy. Krzywa Wieża w Pizie to tak właściwie kampanila wchodząca w skład kompleksu Campo di Miracoli. Jej budowa rozpoczęła się na początku XII w., a zakończyła w II poł. XIII w. Niestety, z powodu bagnistego terenu i obsuwaniu się gruntu, na którym ją wzniesiono, konstrukcja wieży poprzez wieki bardzo się pochyliła. Wielokrotnie próbowano wzmacniać jej podstawę oraz osuszać tutejsza ziemię, aby zapobiec jej zawaleniu. Obecnie Krzywa Wieża stanowi największą atrakcję turystyczną Pizy. W skład kompleksu Campo di Miracoli wchodzą także katedra oraz baptysterium. Wszystkie budowle wzniesiono w jednolitym, ale niezwykłym stylu architektonicznym. Nazwano go stylem romańsko - pizańskim.
W czwartek mieliśmy okazję zwiedzić okolice Larderello. Elektrownie geotermiczne pracujące w tym rejonie należą współcześnie do najbardziej znaczących na świecie pod względem mocy i produkcji energii. Widok elektrowni wyłaniającej się spośród kolejnych wzgórz jest niecodzienny dla pozbawionej przemysłu tej części Toskanii. Wznoszą się tu dwa szerokie kominy oraz rozchodzące się rurociągi prowadzące energię cieplna.
Celem wycieczki było poznanie historii tego miejsca. Wykorzystuje się tu przegrzane pary z głębi ziemi, którą przetwarza się na energię elektryczną. Już Etruskowie ze źródeł geotermalnych w Larderello wydobywali kwas borny, którego następnie używali, jako głównego składnika, do wyrobu emalii przeznaczonej do zdobienia wyrobów ceramicznych. Zakład geotermalny w Larderello był pierwszym, który produkował prąd elektryczny z energii geotermalnej. W 1818 roku Francesco de Larderel zbudował w Monte Cerboli zakład produkujący kwas borny z płynu geotermalnego. Oto w skrócie historia wykorzystania energii geotermalnej do produkcji prądu elektrycznego - w 1904 r. uruchomiono pierwszy generator. Instalacja nie była skomplikowana – para z otworu wiertniczego napędzała silnik tłokowy sprzężony z prądnicą o mocy 0,55 kW. Po kilku modernizacjach moc elektrowni wzrosła do 60 MW w 1936 r. Szczyt produkcji przypadł na 1943 r., co wywołało zainteresowanie aliantów i Larderello zostało zbombardowane. Po wojnie elektrownię odbudowano. Instalacja o mocy 543 MW działa do dzisiaj, aczkolwiek z coraz mniejszą wydajnością, gdyż ciśnienie pary spadło o prawie 30 proc. w stosunku do połowy XX w. pamiętać należy, że ogromną zaletą energii geotermalnej, w porównaniu do innych OZE jest dostępność jej zasobów bez względu na porę dnia i roku.
Najpierw zwiedziliśmy muzeum geotermii i zobaczyliśmy film o energii geotermalnej, a następnie udaliśmy się do gejzerów wyrzucających parę geotermiczną.
Po południu odwiedziliśmy park edukacyjny Monterotondo Marittimo. Park przyrody chroni florę (m.in. dąb korkowy), faunę i krajobraz, który powstał dzięki panującym tu unikalnym warunkom geologicznym i klimatycznym. W parku znajdują się charakterystyczne białe skały, które koloryzują się dzięki emisji siarkowodoru, wydobywającego się z gejzerów i powodującego zmianę wapienia w gips.
W piątek rano spotkaliśmy się ponownie w szkole, gdzie mieliśmy okazję obejrzeć krótki film ukazujący historię kamieniołomów, w których od czasów etruskich wydobywa się marmur tzw. marmur kararyjski, najszlachetniejszy na świecie, przez to, że jest czysty w 99%. Marmur z Carrary już w starożytności był uważany za doskonały dzięki swemu śnieżnobiałemu kolorowi oraz łatwości obróbki. To stąd pochodzą białe marmury, których używał m. in. Michał Anioł, Filippo Brunelleschi i Giovanni Lorenzo Bernini do swych rzeźb.
O tych marmurach wspominał również w wierszu "O swej pannie” Jan Andrzej Morsztyn, pisząc „Biały jest polerowny alabastr z Karrary”. Następnie przejechaliśmy do kamieniołomów, gdzie mogliśmy na własne oczy zobaczyć białe złote Carrary – najsłynniejszy marmur na świecie. Mieliśmy okazję usłyszeć historię kamieniołomów i przypatrzeć się pracy m.in. w jaki sposób odcina się bloki skalne, po uprzednim podcięciu olbrzymią piłą (linką nabijaną diamentami). Dowiedzieliśmy się również, że nawet z błota marmurowego, odzyskuje się pył używany między innymi w kosmetyce.
Piątkowe popołudnie poświęciliśmy na spotkanie nauczycieli, analizę ankiet ewaluacyjnych, szczegółowe podsumowanie działań związanych z projektem, ewentualnych trudności, ostateczne zaplanowanie i podział zadań. Ustaliliśmy dokładny harmonogram działań, terminy przygotowania ankiet dotyczących żywienia i sposobu realizacji części projektu dotyczącego nawyków żywieniowych. W tym czasie uczniowie w pracowni informatycznej i układali quiz dotyczący wody, energii i segregacji śmieci.
W sobotę wybraliśmy się do parku La Cinque Terre. Wyjątkowe środowisko, jedyna na świecie, stworzone przez wybrzeża i morskie urwiska z zatokami i małymi plażami, tysiące kilometrów murków sygnalizujących granice między polami uprawnymi winorośli, charakterystyczna wiejskość, średniowieczne osady, sanktuaria, widokowe ścieżki nadmorskie, Cinque Terre zostały uznane przez UNESCO, Własnością światową ludzkości’ w roku 1997 i dziś stanowią Park Narodowy i Chronioną Strefę Morską. Jest to pięć małych miasteczek usadowionych na skałach, jedyne pięć miasteczek na świecie, gdzie mieszkańcy pracując przez wieku dali radę przekształcić mało urodzajny teren w wioski morskie, bogate w płodne tarasy, pełne życiodajnych roślin takich jak drzewa oliwkowe i winorośle.
Pierwsze miasteczko to Riomaggiore. Rozwijając się pionowo, osada jest usiana schodkami i wzgórkami, które znajdują się pomiędzy domami z dachami z łupka, domami pomalowanymi typowymi, liguryjskimi kolorami. Podziwiać to można niespotykane pejzaże, wsłuchać się w dźwięk fal uderzających w skały, wdychać powietrze zdecydowanie słonawe. Następnie odwiedziliśmy Manarola. To tu podziwiać można typowe tarasy z winnicami i murki z zaprawy; schodząc w stronę morza znajduje się urocze pasaże i punkty widokowe o niespotykanej piękności. Kolejna jest Corniglia. Miasteczko całkiem inne niż pozostałe miasteczka Cinque Terre, ponieważ się wznosi na szczycie przylądka na wysokości około stu metrów i opada nagle w morze. Aby dotrzeć do tego miasteczka musieliśmy wspiąć się na górkę „Ladrina” po kamiennych schodkach, w ilości 377 stopni.
Najbardziej wysunięte na zachód centrum Cinque Terre jest podzielone na dwie części przez kotlinę Świętego Krzysztofa, która oddziela część antyczną osady, charakteryzującą się rozległym centrum średniowiecznym, od nowoczesnej dzielnicy rezydencjalnej, leżącej wzdłuż plaży. Pochodzenie historyczne tej wioski sięga roku 643-go, kiedy to populacje górskie, uchodząc przed inwazjami barbarzyńców, osiedlały się nad morzem. Monterosso Vecchia zostało praktycznie zbudowane z domów-wież, wymieszanych z ciasnymi przejściami ulicznymi.
Z Włoch wyjechaliśmy bogatsi nie tylko o wiedzę na temat segregacji śmieci i recyclingu w miastach szkół partnerskich, ale mieliśmy również niezapomnianą okazję poznać dziedzictwo kulturowe i naturalne Toskanii. Jesteśmy też bogatsi o wzruszenia i emocje, jakich dostarczyła wszystkim ta niezapomniana wizyta.
